Planując aranżację kuchni, wiele uwagi poświęcamy na kwestie związane z estetyką tego wnętrza – długo wybieramy kolor i sposób wykończenia frontów, rodzaj blatów czy wygląd uchwytów. Zdarza się, że zajmuje nas to tak bardzo, że zapominamy o najważniejszym, czyli o ergonomii w kuchni. To od niej zależy, czy pomieszczenie będzie funkcjonalne i wygodne w użytku. Jak zaprojektować piękną, komfortową i bezpieczną kuchnię? Zapraszamy do lektury!

Ergonomia w kuchni – jak ją zdefiniować?

Ergonomia w kuchni to sposób projektowania i organizacji przestrzeni kuchennej tak, aby była ona jak najbardziej funkcjonalna, wygodna i bezpieczna dla użytkowników. Chodzi o to, aby wszystkie przedmioty, sprzęty i urządzenia zlokalizowane w tym wnętrzu, były łatwo dostępne dla domowników, a ich używanie było intuicyjne i nie powodowało zbędnego wysiłku czy dyskomfortu. Ergonomia w kuchni obejmuje takie elementy jak:

  • optymalne rozmieszczenie szafek i sprzętów AGD,
  • dostosowanie wysokości blatów i powierzchni roboczych do warunków technicznych panujących we wnętrzu oraz indywidualnych potrzeb domowników,
  • przemyślane rozmieszczenie podręcznych artykułów kuchennych,
  • dobre doświetlenie całego wnętrza oraz blatów roboczych,
  • zastosowanie elementów, które zwiększą poziom bezpieczeństwa w kuchni (np. ergonomiczne uchwyty meblowe, odpowiednie zabezpieczenie piecyka gazowego).

Zastosowanie podstawowych zasad ergonomii w kuchni sprawi, że gotowanie i sprzątanie będzie przebiegać sprawniej, co z kolei wpłynie pozytywnie na komfort użytkowania tego wnętrza i jakość życia domowników.

Ergonomia w kuchni – najważniejsze zasady

Jedną z najważniejszych zasad ergonomii kuchennej jest podział tego wnętrza na strefy. Projektanci wnętrz sugerują, by wyznaczyć w kuchni:

  • strefę do przechowywania żywności – zwykle obejmuje ona lodówkę, zamrażarkę, dużą szafkę pełniącą rolę spiżarni i mniejsze szafy, w których znajdują się np. zapasy suchej żywności,
  • strefę zmywania – tworzy ją szafka stojąca ze zlewozmywakiem wraz z miejscem na przechowywanie akcesoriów do mycia naczyń i – opcjonalnie – suszarką nablatową,
  • strefę wstępnej obróbki żywności – blat, na którym kroimy, siekamy, obieramy warzywa/owoce, przygotowujemy mięso czy też zagniatamy ciasto,
  • strefę gotowania – obejmuje ona piecyk gazowy/płytę grzewczą oraz miejsce na odstawianie gorących lub niepotrzebnych w danej chwili garnków oraz patelni,
  • strefę przechowywania – tworzy ją starannie rozplanowana zabudowa kuchenna, w której mieszczą się naczynia, garnki i wszelkie akcesoria niezbędne w kuchni.

Nawet małą i nieustawną kuchnię można podzielić na wymienione wyżej strefy. Oczywiście w przypadku przestronnych wnętrz strefy te będą znacznie bardziej rozbudowane, oferując domownikom więcej miejsca na wykonywanie danej czynności czy przechowywanie, ale kluczową rolę odgrywa tu nie ilość miejsca, a jego odpowiednie rozplanowanie i zagospodarowanie.

Ergonomia w kuchni – układ mebli kuchennych

Wybór odpowiedniego układu mebli kuchennych ma istotne znaczenie nie tylko dla zachowania prawidłowej ergonomii w pomieszczeniu, ale również dla wygody użytkowania i swobodnego poruszania się po nim. Dopasowanie zabudowy kuchennej zależy od wielu czynników, w tym od metrażu kuchni, jej kształtu, liczby okien i umiejscowienia przyłączy. Jednym z najczęściej stosowanych i wszechstronnych rozwiązań jest układ mebli w formie litery L, gdzie szafki i sprzęty rozmieszcza się wzdłuż dwóch przecinających się ścian. Taki układ jest bardzo praktyczny, gdyż umożliwia efektywne wdrożenie wszystkich zasad ergonomii kuchennej. Z drugiej strony, nie zawsze jest on idealny, ponieważ nie sprawdzi się np. w przypadku kuchni typu wagon, czyli długiej, ale wąskiej. Jakie inne układy mebli kuchennych można spotkać w polskich kuchniach?

  • Układ jednorzędowy,
  • układ dwurzędowy,
  • kuchnia w kształcie litery U,
  • kuchnia z wyspą,
  • aneks kuchenny z półwyspem.

Każdy z nich ma swoje wady i zalety, dlatego najważniejsze jest to, by dopasować układ mebli do swoich indywidualnych potrzeb oraz specyfiki wnętrza.

Ergonomia w kuchni – zasada trójkąta roboczego

Reguła trójkąta roboczego w kuchni to koncepcja projektowa, która zakłada umiejscowienie trzech głównych stref działania – zlewu, lodówki i kuchenki – w taki sposób, aby tworzyły między sobą trójkąt. Ideą tej reguły jest zapewnienie efektywnego i wygodnego przepływu pracy w kuchni, co minimalizuje konieczność ciągłego przemieszczania się między tymi trzema najczęściej używanymi obszarami. Dzięki temu przygotowywanie posiłków zabiera mniej czasu i jest bardziej komfortowe, ponieważ domownicy nie muszą „biegać” od lodówki do kuchenki i z powrotem. Ponadto takie ustawienie sprzętów AGD odpowiada kolejności wykonywania zadań w kuchni. Najpierw wyciągamy produkty z lodówki, potem przygotowujemy je na blacie, często z wykorzystaniem zlewu (np. do opłukania mięsa, umycia warzyw) i dopiero na końcu poddajemy wszystko obróbce termicznej na piecu.

Ergonomia w kuchni – odległości, które powinny zostać zachowane

W ergonomii kuchennej bardzo ważne jest zachowanie odpowiednich odległości, co znacząco wpływa na komfort i wydajność pracy. Jednym z najważniejszych aspektów jest zalecana wysokość blatów roboczych, która powinna wynosić od 85 do 95 cm. Taka wysokość pozwala na wygodne przygotowywanie posiłków bez nadmiernego obciążania pleców. W przypadku osób wysokich, niskorosłych lub poruszających się na wózku inwalidzkim wysokość blatów kuchennych powinna być dopasowana do ich indywidualnych potrzeb.

Istotna jest również odległość między poszczególnymi elementami wyposażenia kuchni. Idealnie, gdy przestrzeń robocza pomiędzy głównymi sprzętami AGD, takimi jak lodówka, zlew i kuchenka, nie przekracza 1-2 metrów, co ułatwia swobodne przemieszczanie się i zmniejsza potrzebę wykonywania zbędnych ruchów. Dodatkowo, warto pamiętać o tym, aby przestrzeń otwierania drzwi szafek i sprzętów AGD nie kolidowała ze sobą. Wszystkie szafki kuchenne powinny otwierać się w tym samym kierunku, a ich drzwiczki nie mogą obijać się o ściany, urządzenia kuchenne czy o siebie nawzajem.

Ergonomia w kuchni z wyspą – o czym trzeba pamiętać?

Wyspa kuchenna powinna być odpowiednio zintegrowana z resztą wnętrza,aby umożliwić domownikom bezproblemowy dostęp do wszystkich stref kuchni. Ważne jest, aby zachować wystarczającą ilość przestrzeni wokół wyspy - zaleca się co najmniej 1 metr odstępu od innych elementów zabudowy, co zapewni swobodę poruszania się i bezpieczeństwo użytkowania kuchni. Jeśli wyspa ma pełnić również funkcję strefy gotowania lub zmywania, należy zadbać o odpowiednie rozmieszczenie punktów elektrycznych i hydraulicznych. W sklepie internetowym Merkury Akcesoria Meblowe dostępne są chowane gniazdka elektryczne, przeznaczone do zabudowy w blacie. Zapewniają one szybki i wygodny dostęp do prądu, a przy tym nie szpecą konstrukcji wyspy.

Wysokość wyspy powinna być dostosowana do potrzeb użytkowników, podobnie zresztą jak wysokość blatów roboczych, która, jak już wspomnieliśmy wcześniej, zazwyczaj wynosi od 85 do 95 cm. Warto również rozważyć dodatkowe opcje przechowywania w wyspie, co zwiększy funkcjonalność kuchni. Polecamy funkcjonalne kosze cargo oraz systemy do segregacji śmieci z naszej oferty. Kolejnym istotnym aspektem jest oświetlenie - należy zadbać o dobre oświetlenie zarówno wyspy, jak i całej przestrzeni roboczej. Na stanie mamy wysokiej klasy oświetlenie kuchenne w formie sznurów LED-owych, które można wykorzystać do podświetlenia szafek kuchennych, szuflad oraz przestrzeni nad blatem roboczym.

Ergonomia stanowiska pracy w kuchni – podsumowanie

Jak widzisz, ergonomia w kuchni to zagadnienie, któremu warto poświęcić chwilę uwagi. Rozważne rozplanowanie mebli kuchennych i sprzętów AGD zagwarantuje Ci wygodną i harmonijną przestrzeń do gotowania. Ergonomiczna kuchnia to taka zaprojektowana z myślą o maksymalnym komforcie i efektywności użytkowania. Starannie rozplanowany układ wszystkich elementów wyposażenia wnętrza minimalizuje konieczność „biegania” od jednego kąta kuchni do drugiego. Zapraszamy Cię do skorzystania z oferty naszego sklepu internetowego merkuryam.pl. w którym znajdziesz wysokiej klasy akcesoria kuchenne i rozwiązania techniczne, dzięki którym Twoja kuchnia stanie się jeszcze bardziej funkcjonalna.